Thuốc ngừa thai có chứa các hormone sinh dục như estrogen, progestin. Các hormone này có tác dụng ngừa thai là do ngăn ngừa sự rụng trứng; làm đặc chất dịch nút cổ tử cung để cản tinh trùng đi qua, giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng; làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng nếu được thụ tinh thì cũng khó làm tổ. Thuốc ngừa thai uống hàng ngày là loại thuốc dùng mỗi ngày 1 lần trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt.
Dẫn chất estrogen dùng trong hầu hết các thuốc ngừa thai là ethinylestradiol(EE). Progestin được dùng trong viên thuốc ngừa thai thuộc thế hệ thứ 2(levonorgestrel, norethisterone) hay thế hệ thứ 3(desogestrel, gestodene, norgestimate, drospirenone). Progestin thế hệ thứ 2 có ít tác dụng phụ hơn, tuy nhiên nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng thế hệ thứ 3 lại gây nhiều nguy cơ tạo thành cục máu đông trong lòng mạch hơn so với progestin thuộc thế hệ cũ.
Không giống bao cao su của nam, thuốc ngừa thai không giúp ngừa các bệnh lây qua đường tình dục bao gồm bệnh HIV.
Có 2 loại thuốc uống tránh thai dùng hằng ngày: loại kết hợp cả ethinylestradiol và progestin; loại chỉ chứa duy nhất progestin.
Loại kết hợp 2 hormone:
Hầu hết phụ nữ uống loại thuốc ngừa thai kết hợp này. Trên thị trường có nhiều biệt dược khác nhau, chứa hàm lượng estrogen và progestin khác nhau. Do đó bạn có thể chuyển từ biệt dược này sang biệt dược khác nếu gặp tác dụng phụ.
Thuốc ngừa thai dạng kết hợp này có nhiều loại như: loại 21 viên, 28 viên, loại dùng liên tục trong 3 tháng, loại dùng liên tục trong 1 năm. Ngoài ra, để giảm lượng hormone nạp vào cơ thể và làm cho thuốc uống ngừa thai an toàn hơn, người ta đã triển khai hướng tác động theo pha bằng cách thay đổi liều estrogen hoặc progestogen hoặc cả hai trong suốt chu kỳ. Điều này dẫn đến sự phát triển của viên thuốc hai pha (liều lượng chia thành 2 pha) và sau đó là loại thuốc ba pha (liều lượng chia thành 3 pha). Cả 2 loại viên thuốc hai pha và ba pha đều đắt tiền hơn loại một pha.
Cách uống thuốc ngừa thai
Có nhiều cách bắt đầu uống viên đầu tiên của thuốc ngừa thai. Bạn có thể bắt đầu uống thuốc vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt( ngày đầu tiên ra máu). Bạn cũng có thể bắt đầu uống vào những ngày hành kinh khác trong chu kỳ, tuy nhiên trong trường hợp này bạn phải dùng các biện pháp ngừa thai phụ khác ít nhất 7 ngày tiếp theo sau khi hết kinh.
Bạn phải dùng thuốc mỗi ngày 1 lần vào cùng một thời điểm nhất định trong ngày để tránh quên, đồng thời giữ vững nồng độ thuốc trong máu là yếu tố cần thiết đạt hiệu quả tránh thai cao uống vào bữa tối hay ban đêm trước trước khi đi ngủ sẽ có hiệu lực tránh thai tối đa và giảm đến mức thấp nhất các tác dụng phụ như buồn nôn, căng ngực, nám da.
Cách dùng thuốc còn phụ thuộc vào loại thuốc ngừa thai
Loại 21 viên: uống mỗi ngày 1 viên vào một thời điểm nhất định trong ngày. Sau khi uống hết 21 viên, bạn sẽ ngừng 7 ngày. Trong 7 ngày này bạn sẽ có kinh. Sau 7 ngày bạn bắt đầu vĩ thuốc mới dù bạn còn chảy máu kinh hay không.
Loại 28 viên(21 viên có chứa hormone, 7 viên không chứa hormone hay chỉ chứa sắt): uống mỗi ngày 1 viên vào một thời điểm nhất định trong ngày. Sau khi uống hết 21 viên đầu tiên, bạn vẫn tiếp tục uống 7 viên tiếp theo. Trong 7 ngày uống thuốc này bạn sẽ có kinh. Loại này giúp bạn không quên uống thuốc sau khi ngừng 7 ngày cuối vì bạn sẽ phải uống thuốc hằng ngày.
Loại dùng liên tục trong 3 tháng: uống 1 viên vào một thời điểm nhất định trong ngày trong 84 ngày. Sau khi uống hết 84 viên đầu tiên, bạn vẫn tiếp tục uống 7 viên tiếp theo. 7 viên tiếp theo có thể chứa estrogen hàm lượng thấp(Seasonique) hay không chứa hormone(Seasonale). Bạn se có kinh vào 7 ngày này. Loại này giúp rút ngắn số chu kỳ kinh nguyệt trong năm chỉ còn 4 chu kỳ.
Loại dùng liên tục trong 1 năm(Lybrel): uống 1 viên vào một thời điểm nhất định trong ngày trong suốt 1 năm(365 ngày). Bạn sẽ không có kinh trong suốt 1 năm.
Loại thuốc ngừa thai dùng liên tục 3 tháng hay 1 năm dành cho những người không muốn có nhiều chu kỳ kinh trong 1 năm do những rắc rối do kinh nguyệt gây ra như: Bực bội, cáu gắt, đau bụng triền miên gây bất tiện trong cuộc sống.
Cần làm gì khi quên uống thuốc ngừa thai?
Bạn có thể mang thai ngoài ý muốn nếu không dùng thuốc đúng cách.
Quên 1 viên trong 3 tuần đầu: uống ngay 1 viên khi nhớ ra và uống viên tiếp theo vào thời gian uống thông thường. Trong 1 ngày bạn có thể uống 2 viên.
Quên 2 viên liên tiếp trong 1-2 tuần đầu: uống 2 viên ngay khi nhớ ra, ngày hôm sau uống 2 viên nữa, sau đó sử dụng ngày 1 viên như thường lệ. Dùng biện pháp tránh thai phụ trong 7 ngày kể từ ngày quên.
Quên 2 viên trong tuần lễ thứ 3: Bỏ vĩ thuốc và bắt đầu vĩ thuốc mới. Có thể coi như bạn mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên chưa có tác dụng, tránh giao hợp hoặc dùng bao cao su nếu giao hợp.
Quên 3 viên trở lên bất cứ lúc nào: Bỏ vĩ thuốc và bắt đầu vĩ thuốc mới. Có thể coi như bạn mới bắt đầu dùng thuốc, 7 ngày đầu tiên chưa có tác dụng, tránh giao hợp hoặc dùng bao cao su nếu giao hợp.
Lợi ích khi uống thuốc ngừa thai dạng phối hợp?
- Giúp kiểm soát sinh có hiệu quả. Khi muốn có thai, chỉ cần ngưng thuốc 3-6 tháng sẽ mang thai bình thường.
- Giảm rong kinh nên giảm nguy cơ thiếu máu
- Giảm triệu chứng tiền kinh nguyệt như thay đổi về cảm xúc, dễ cáu gắt, cảm giác bồn chồn, lo lắng, buồn phiền, kém tập trung, hay quên, mệt mỏi, đầy bụng, nhức đầu, nổi mụn trứng cá trên mặt…
- Giảm đau bụng kinh
- Da bớt mụn
- Giảm triệu chứng bệnh lạc nội mạc tử cung(là chứng bệnh niêm mạc tử cung chạy đến những nơi khác trong vùng chậu tạo ra cơn đau nhức lúc hành kinh, làm sẹo và có thể đưa đến hiếm muộn, vô sinh)
- Giảm nguy cơ u nang buồng trứng
- Giảm tiêu xương, ngăn ngừa loãng xương(đối với viên thuốc ngừa thai có chứa estrogen).
- Giảm nguy cơ ung thư buồng trứng và ung thư nội mạc tử cung nếu dùng lâu dài(hơn 3 năm).
Tác dụng phụ của thuốc ngừa thai dạng phối hợp?
Trong 2-3 tháng đầu tiên khi uống thuốc tránh thai, một số tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, nhức đầu, choáng váng, căng tức ngực, chảy máu bất thường hay chảy máu giữa các kỳ kinh, tăng cân. Những tác dụng này sẽ giảm sau vài tháng sử dụng hay nhẹ hơn khi uống thuốc ngừa thai chứa hàm lượng thấp estrogen và progestin thế hệ mới.
Những tác dụng phụ nghiêm trọng hơn bao gồm:
- Tăng nguy cơ đột quị, nhồi máu cơ tim(đối với thuốc ngừa thai chứa estrogen).
- Hình thành cục máu động ở chân
- Sỏi mật
- U gan
Tuy nhiên những tác dụng phụ này không xảy ra ở tất cả những phụ nữ uống thuốcngừa thai. Nguy cơ gặp những tác dụng phụ trên tăng cao nếu bạn thuộc một trong số những trường hợp sau:
- Trên 35 tuổi
- Hút thuốc
- Bệnh cao huyết áp
- Tiền sử bệnh chứng huyết khối tĩnh mạch sâu
- Tiền sử đột quỵ
- Có nhiều nguy cơ bệnh tim mạch(tuổi cao, hút thuốc, tiểu đường, cao huyết áp)
- Ung thư vú
- Bệnh nhức nửa đầu
- Tiểu đường
- Bệnh gan
Do đó bạn nên gặp bác sĩ để được tư vấn trước khi quyết định dùng thuốc uống ngừa thai nếu bạn thuộc một trong những trường hợp trên.
Loại chỉ có 1 hormone
Đây là loại thuốc tránh thai chỉ chứa progestin, không chứa estrogen nên có ít tác dụng phụ hơn so với viên thuốc ngừa thai kết hợp.
Hiệu quả thuốc ngừa thai này kém hơn loại thuốc ngừa thai kết hợp 2 hormone nhưng lại phù hợp với phụ nữ cho con bú vì không làm thay đổi số lượng và chất lượng sữa(estrogen làm giảm chất lượng và số lượng sữa). Ngoài ra thuốc ngừa thai loại này dùng an toàn hơn cho những phụ nữ trên 35 tuổi, hút thuốc, cao huyết áp, có tiền sử cục máu đông so với thuốc ngừa thai dạng kết hợp.
Loại thuốc ngừa thai này không nên dùng cho người bị u gan và ung thư ngực. Những tác dụng phụ của loại thuốc này bao gồm:
- Nhức đầu
- Tăng cân(nhất là thuốc chứa progestin thế hệ cũ)
- Mụn
- Rậm lông tóc
- Lo lắng, trầm cảm
- Lông tóc phát triển nhiều
Trong 2-3 tháng đầu tiên khi uống thuốc tránh thai, bạn sẽ có thể mắc một số tác dụng phụ của thuốc như: buồn nôn, nôn, nhức đầu, choáng váng, căng tức ngực, chảy máu bất thường hay chảy máu giữa các kỳ kinh. Những tác dụng này sẽ biến mất sau vài tháng sử dụng.
Viên thuốc ngừa thai loại này luôn luôn có 28 viên chứa progestin. Bạn uống 1 viên mỗi ngày vào cùng một thời điểm nhất định trong ngày.
Trong cùng một ngày, nếu bạn quên uống thuốc hơn 3 giờ so với giờ thông thường hay bị nôn sau khi uống thuốc, bạn nên uống ngay khi nhớ ra và phải dùng biện pháp ngừa thai phụ trong 2 ngày tới nếu có giao hợp. Tuy nhiên nếu bạn đã quên hẳn thuốc trong một ngày, bạn phải dùng biện pháp ngừa thai phụ cho đến khi hết vĩ thuốc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét